Müasir dövrdə kitabxanalarımız mənəvi ideologiyamızın formalaşmasında və tarixi yaddaşımızın bərpa edilməsində fəal iştirak edirlər. Kitabxanalar eyni zamanda mənəvi sərvətlərin gələcək nəsillərə çatdırılmasında əsas rol oynayırlar.
M.Ə.Sabir adına Göyçay r-n Mərkəzi Kitabxananın əsası ziyalıları tərəfindən 1923 ildə qoyulmuş, 1978 ildə mərkəzləşdirilmişdir. Kitabxana əvvəlcə köhnə dükanların birində yaranıb. Göyçay ziyalıları özlərinə məxsus kitabları yığaraq kitabxana yaradıblar. O dövrün ziyalılarından biri olan Əli Əfəndi kitabxananın yaranmasında iştirak etmiş, öz şəxsi kitablarını kitabxanaya hədiyyə vermişdir. Kitabxananın o dövrdə fəal oxucularından olan Qafur Əfəndiyev, Ağamusa Musayev, Abdulkərim Əfəndiyev, Ağa Əfəndi Əfəndiyev kitabxananın zənginləşməsində yaxından köməklik ediblər, kitabxanaya kitab hədiyyə etmişlər, həmin şəxslər sonralar şəhərin tanınmış ziyalıları olublar.
O dövrdə 13-14 yaşlı R.Rza kitabxananın oxucusu, sonralar isə işçisi, müdiri olmuşdur. Sonradan kitabxana maarif şöbəsinin binasının yerindəki N.Nərimanov adına müəllimlər evi deyilən təşkilatın zirzəmisinə köçüb.
1975 ildə kitabxanalarda mərkəzləşmə ilə əlaqədar olaraq Göyçay ş. kitabxanası da mərkəzləşir, yeni binaya köçür və Maqsudova Naibə Maqsud qızı kitabxanaya müdir təyin olunur. 2000-21 ildən kitabxanaya Balayeva Rövşən Xanbala qızı, 2021 ildən bu günədək Xəlilova Nərmin Arzu qızı rəhbərlik edir.
Kitabxana 2012 ilin yanvar ayının 5-dən AR Nazirlər Kabinetinin 11 oktyabr 2011 il tarixli 162 saylı qərarı və AR Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin 25 oktyabr 2011 il tarixli 3213/19 saylı məktubuna əsasən yeni struktur və ştat vahidlərinə keçmişdir. Hazırda kitabxana 1 mərkəz, 3 şəhər, 43 k. kitabxana filialı vasitəsi ilə əhaliyə kitabla xidmət göstərir. Kitabxananın 338 405 nüsxə kitab fondu vardır. Bundan 35 630 nüsxəsi Mərkəzi Kitabxanada, 302 775 nüsxəsi isə filial kitabxanalarındadır. Kitabxana il ərzində 32 777 nəfər oxucuya xidmət edir. Bunun da 3 100 nəfəri Mərkəzi kitabxana, 2 9677 nəfəri isə filial kitabxanaları vasitəsi ilə həyata keçirilir. Kitabxananın oxu zalı, milli və digər dillərdə kitab fondu var. Kitabxana AR Prezidentinin “Azərbaycan Respublikasında Kitabxana-İnformasiya sahəsinin 2008-13 illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”- nın təsiq edilməsi barədə 6 oktyabr 2008 il tarixli sərəncamına əsasən tədbirlər planı hazırlanmış, kitabxanaya kompüter dəstləri alınmış, oxuculara verilən ədəbiyyatın uçotu təşkil olunmuş, fəal, qeyri-fəal istifadə edilən nəşrlər müəyyənləşdirilmiş, kitabxana fondu bu səpgidə komplektləşdirilmişdir. MKS-də özünü doğrultmayan, oxucusu az olan 17 filial birləşdirilmişdir. Kitabxananın veb-saytı işlənmiş və internetə çıxışı var.
Hazırda Göyçay r. Mərkəzi Kitabxanası 6 şöbədən ibarətdir.
Həmin şöbələr bunlardır: Metodika və biblioqrafiya, Komplektləşdirmə və kitabişləmə, Kitabxana –Biblioqrafiya proseslərinin avtomatlaşdırılması, Uşaq, Oxuculara xidmət şöbəsi, İnformasiya – Resurs şöbəsi.
Metodika və biblioqrafiya şöbəsi
Şöbə metodiki mərkəz olaraq MKS nəzdində fəaliyyət göstərən kitabxanalara metodiki köməklik göstərir və sistemin oxucularına biblioqrafik xidmətini təşkil edir. Soraq-biblioqrafiya aparatını təkmilləşdirir, biblioqrafik işi əlaqələndirir və ona nəzarət edir, məqalələrin sistemli və diyarşünaslıq kortatekalarını tərtib edir. Yeni daxil olan ədəbiyyatın məlumat bülletenini və tövsiyyə siyahılarını tərtib edir. Sistemin bölmələrinin fəaliyyətini məzmun, forma və metodik baxımdan əlaqələndirir. İşin yeni üsul və metodlarını öyrənməklə qabaqcıl təcrübəni aşkar edir, kadrların ixtisaslarının artırılması işinin təşkil olunmasına kömək edir. Kütləvi tədbirlərin keçirilməsinə təcrübi metodik yardım göstərir, müxtəlif mövzularda metodik vəsaitlər hazırlayır.
Komplektləşdirmə və kitabişləmə şöbəsi
Şöbə oxucuların tələbatının dolğun ödənilməsi üçün kitabxananın universal profilli kitab fondunu komplektləşdirir. Dövlət vəsaiti hesabına və digər mənbələrdən yeni ədəbiyyatı almaqla kitab fondunu daim zənginləşdirir. Yeni daxil olan ədəbiyyatın uçotunu aparır, ədəbiyyatın elmi və texniki cəhətdən işlənməsini təşkil etdikdən sonra kitabxana filiallarına çatdırılması işini həyata keçirir. Dövri nəşrlərə abunə işini təşkil edir. Kataloq sisteminin aparılmasına, fondun mühafizəsinə və məzmunca aktuallığını itirmiş və istifadə olunaraq yararsız vəziyyətə düşmüş ədəbiyyatlardan təmizlənməsinə nəzarət edir.
Kitabxana-biblioqrafiya proseslərinin avtomatlaşdırılması
Kitabxananın elektron kataloqunun idarə olunması, elektron resusların bazalarının yaradılması, elektron kataloqun “Kataloqlaşdırma“, “Komplektləşdirmə”, “Oxucu” modullarının işini təşkil etmək,habelə MKS-də kitabxana-biblioqrafiya proseslərinin avtomatlaşdırılması işini təşkil edir. Hər bir internet istifadəçisi kitabxananın veb-saytına daxil olaraq elektron kataloq bölməsində resuslardan istifadə etmək hüququna malikdir.
Uşaq şöbəsi
Uşaq şöbəsi r-nun məktəb yaşlı uşaqlarının dünya görüşünün formalaşması, onların vətənə, xalqa məhəbbət hissi ilə böyüməsi işində vəzifə borclarını məsuliyyətlə yerinə yetirir. Burada uşaqlar yaş xüsusiyyətinə görə qruplaşdırılır: I-IV siniflər, V-VIII siniflər, IX-XI siniflər. Burada oxucu açıq rəf üsulu ilə kitab seçə bilir. Uşaq şöbəsinin 2015 ilin yekununa olan statistik məlumatı: Oxucu sayı – 1 751 nəfər. Kitab verilişi – 18 518 nüsxə. Kitab fondu – 16 468 nüxsə. Uşaq şöbəsində altı işçi çalışır.
Oxuculara xidmət şöbəsi
Mərkəzi Kitabxananın Oxuculara xidmət şöbəsi çap əsərləri və digər informasiya daşıyıcılarının mühafizəsini, onların sistemli istifadəsini təşkil edir. Oxucuya eyni səviyyədə xidmət olunmasına təminat verir. Kitabxananın qaydaları, oxucuların hüquq və vəzifələri kitabxanaya yazılarkən hər bir abanentə izah olunur. MKS-nin oxuculara xidmət şöbəsində 8 nəfər işçi çalışır. 1. Şöbə müdiri. 2. Abonoment bölməsinin müdiri. 3. Oxu zalının müdiri. 4. Baş kitabxanaçı. 5. Multimedia mütəxəssisi. 6. İnformasiya texnologiyaları üzrə mütəxəssis. 7. Baş biblioqraf. 8. Kitabxanaçılar, şöbənin bütün işçiləri İRBİS-64 proqramının idarə olunmasını mənimsəmişlər. Oxuculara xidmət şöbəsi işini günün tələbləri səviyyəsində qurur. Tərtib olunan illik iş planında nəzərdə tutulan görüləcək işlərin həyata keçirilməsini təmin edir. Oxuculara xidmət şöbəsi mütəmadi olaraq fondun təşkili, oxucularla iş, daxil olan ədəbiyyatın qeydə alınması, bölünməsi və sistem daxilində yerləşdirilməsi, fonddan çıxarılan ədəbiyyatın uçotu, hər ay statistik məlumatların verilməsi, il ərzində daxil olan ədəbiyyatın təbliği və təqdimatını həyata keçirir. Tədbir mövzusuna uyğun olaraq informasiya saatı, dəyirmi masa, məruzə-söhbət, sərgi-söhbət, kitab təqdimatı, poeziya saatı, oxucularla görüş, xatirə gecəsi, tamatik gecələr, ucadan oxu kimi formalarda təşkil olunur. Oxuculara xidmət şöbəsi oxuculara virtual xidmət göstərir. İnformasiya materialları tapılır, dərhal çap olunaraq oxucuya təqdim edilir. Şöbədə istifadəçilərin müxtəlif istiqamətli maraqlarına uyğun tələbatlarını ödəmək məqsədi ilə oxu zalı yaradılıb. Burada oxucu açıq rəf üsulu ilə kitab seçə bilir. Oxuculara xidmət şöbəsində 2015 ilin yekununa olan statistik məlumat: Oxucu sayı – 2 599 nəfər. Kitab verilişi – 47 725 nüsxə. Kitab fondu – 26 733 nüsxə.
İnformasiya-Resurs şöbəsi
Şöbə kitabxananın veb-saytının idarə olunması, veb-saytın operativ yeniləşməsi, əlavə və dəyişiklərin edilməsi, domen və hostinqin fəaliyyətinə nəzarət, şəbəkənin antivirus proqramının, habelə lokal və internet şəbəkəsinin fəliyyətini təşkil edir, nəzarət funksiyalarını həyata keçirir. Şöbə kitabxananın Elektron kitabxanasının yaradılması, nəşrlərin elektron formaya çevrilməsi işini təmin edir. Kitabxana–biblioqrafiya proseslərinin avtomatlaşdırılması şöbəsi həyata keçirdiyi “Kataloqlaşdırma” modulunun bazasından istifadə edərək elektron resusların bazalarının yaradılmasını həyata keçirir. Şöbə fasiləsiz internetlə təmin olunmuş, oxucuların istifadəsinə verilmişdir. Şöbənin əsas vəzifəsi informasiyalı cəmiyyətdə istifadəçilərin informasiyaya olan tələbatını ödəməkdir.
Göyçay r. Mərkəzi Kitabxanası hal-hazırda 1975 ildən yerləşdiyi Atatürk ünvanında fəaliyyətini davam etdirir.
Hər il əlamətdar və tarixi günlər münasibəti ilə tədbirlər keçirilir.
Mənbə: http://goychay.cls.az
