oyk., mür. Azərb. Resp. Göyçay r-nunun Qarabaqqal i.ə.v.-də kənd. Şirvan düzündədir. Tədqiqatçılara görə, oykonim XVI əsrdə Şirvanda məskunlaşmış qızılbaşların zülqədər tayfasına mənsub hacılar tirəsinin adını əks etdirir. Hacılıkənd variantında da qeydə alınmışdır.
Mənbə: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”, I cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s. 221.
Əl-hac Hüseyn Əfəndi əş-Şəkəristani əl-Qaraqoyuni əş-Şirvani ən-Nəqşibəndi (1824, Şirvan xanlığının, Sərdərin mahalının Şəkər k. – 1880, Ağsu r-nu) – din xadimi.
Atası Həsən Ağakişi oğludur. Hacı Hüseyn Əfəndi Külüllü k.-də tədris və irşad fəaliyyəti göstərən Şeyx Hacı Əhməd Əfəndiyə intisab etmiş, zahiri elmlərlə yanaşı, Nəqşibəndiyyə məktəbindən qaynaqlanan batini biliklərə də yiyələnmişdir. Mürşidi 1855 ildə Tambova sürgün edilərkən Hacı Hüseyn Əfəndi təsəvvüfi fəaliyyətə hazır idi. O, xilafənamə almaqla bərabər, şeyxinin zahiri və batini təhsil görmüş qızı Hacı Gülpəri ilə evlənmək şərəfinə də nail olmuşdur. Bu zaman şeyxlərin təqib olunması ilə əlaqədar uzun müddət təsəvvüfi fəaliyyət gizli həyata keçirilirdi. Səbəb Dağıstan və Çeçen xalqlarında Nəqşibəndiyyə müridlərinin liderlik fəaliyyəti və ruslarla müharibə aparan türklərdə həmin təriqətin üstünlük təşkil etməsi idi. Lakin 1856 ildə Krım müharibəsi, 1859 ildə Qafqaz müharibəsi başa çatıb. İmperiyanın radikal siyasətində yumşalma və yerli nüfuz sahibləri ilə razılaşma nəzərə çarpır.
(XIX əsrin sonu, Şamaxı – XX əsrin əvvəlləri) – din xadimi.
Potu k.-də vaxtilə çox böyük və elmli insanlar imamlıq etmiş, insanlara din öyrətmişlər. Bu insanlardan biri də XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərində yaşayan Hacı Mehdi Axund olmuşdur. Onun əslən Şamaxıdan olduğunu və 1850 illərdə gəlib burada məskunlaşdığını deyirlər. Hacı Mehdi Axund 1915-37 illərdə həm Potu k. məscidində, həm də r-n Yuxarı məscidində axundluq etmişdir. O hər zaman insanları haqqa çağıran bir insan olmuşdur. Məscid tikdirmək istəyən insanlara belə deyərmiş: “Gedin Allah yolunda mallarınızın zəkatını verin, həcc ibadətinizi yerinə yetirin, daha sonra məscid tikdirərsiniz”.
(XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəlləri) – din xadimləri.
Hacı Qiyas Əfəndi və Hacı Zakir Əfəndi XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərində yaşamış islam alimlərindən idilər. Soyu Əfəndilər nəslinə mənsub olan Hacı Qiyas və Hacı Zakir Əfəndinin atası Rəsul Əfəndi, babası isə Əfəndi baba adı ilə tanınmış Məhəmməd Əfəndi olmuşdur. Hacı Qiyas və Hacı Zakir Əfəndi öz dövrünə görə tanınmış insanlardan olmuşlar. Dövrünün açıqgözlü alimi kimi tanınan Hacı Qiyas və Hacı Zakir Əfəndi haqqında çoxlu məlumat toplamaq istəsək də, istəyimizə nail ola bilmədik. Kənd sakini Rəşad Əfəndi bizlərə Hacı Qiyas Əfəndinin harada təhsil aldığı haqqında bir az məlumat verdi. Onun dediklərinə görə, Hacı Qiyas Əfəndi Türkiyədə İstanbul Universitetində oxumuşdur. Sözlərini qüvvətləndirərək o, Qiyas Əfəndinin hüsnü xəttinin bu gün də İstanbul Universitetində qorunub-saxlandığını qeyd etdi.
Rəhim Məhəmməd oğlu Əfəndizadə (1862, Göyçay qəz. Qaraman k., – 1924, Göyçay qəz. Qaraman k.) – maarifçi, pedaqoq, ilahiyyatçı, din xadimi, xeyriyyəçi.
Rəhim Məhəmməd oğlu Əfəndizadə Göyçayın Qaraman k.-də Şirvanın ziyalı şəxsiyyətlərindən Məhəmməd Əfəndinin ailəsində anadan olmuşdur. Ərəb və fars dillərində mükəmməl mədrəsə təhsili almış Məhəmməd kişi kiçik oğlu Rəhimə qələm tutmağı, yazı yazmağı öyrətmişdir. Rəhimdə yazmağa, oxumağa xüsusi marağı görən atası ona evdə savad öyrətdikdən sonra məhəllə məktəbinə vermişdir. Kiçik Rəhim təhsil aldığı məktəbdə əslən Kürdəmirdən olan Molla Cəbrayıl Əfəndidən ərəb və fars dillərini öyrənmişdir. O, Rəhimdə olan xüsusi marağı görüb onunla daha ciddi məşğul olmağa başlayır. Rəhim burada ərəb və fars dillərini öyrənərək, Qurani-Kərimin müqəddəs müddəalarına yiyələnir. Mədrəsə təhsilini tamamlayan Rəhim Əfəndi 1878 ildə Göyçayda ilk açılan yeni məktəbdə təhsilini davam etdirir. Burada müəllimi Hacı Əhməd Əfəndi olur, rus, fars, ərəb dilləri, hesab, ana dili fənlərindən dərs keçir. 1883 ildə həmin məktəbin ilk məzunlarından olan gənc Rəhim təhsilini davam etdirmək üçün Qori müəllimlər seminariyasında oxumaq istəsə də, bəzi səbəblər üzündən ora gedə bilmir.
Hacı Süleyman Ustad ibn Həsən əş-Şəkəristani Qaraqoyuni (1830, Göyçay qəz. Şəkər k. – ?) – din xadimi.
Əl-Hac Hüseyn Əfəndi Şirvaninin qardaşıdır. Hacı Hüseyn Əfəndi ilə birlikdə Külüllü Hacı Əhməd Əfəndiyə intisab etmişdir. Zahiri və batini elmlərdə uğur qazanan Hacı Süleyman Ustad Hacı Əhməd Əfəndinin Tambova sürgün edilməsindən sonra Hacı Hüseyn Əfəndiyə xəlifəlik etmiş, onun vəsiyyətinə rağmən vəfatından sonra (1880) irşad məqamına keçmişdir. Hacı Süleyman Ustadın Çar Rusiyasına dərin nifrət bəslədiyini söyləyirlər. Onların hər bir addımına, hətta məktəb açmasına belə pis baxmışdır. Odur ki, dəfələrlə həbs olunmuşdur. M.Mahmudbəyov rəvayət edir ki, Kalvada (Ağsu r-nu) yeni üsulla məktəb açıldıqdan sonra (1889) Hacı Süleyman bir daha Kalvaya ayaq basmır və buradan rus iyinin gəldiyi üçün müridlərə xeyir-duasını verə bilməyəcəyini söyləyir.
Bu ziyarətgah r-nun Cəyirli k. qəbiristanlığının ərazisindədir. Üzərində 4 m enində, 5 m uzunluğunda bişmiş kərpicdən günbəz ucaldılmış bu qəbrin sahibi Hacı Xəlil baba olmuşdur. Hacı Xəlil baba təxminən XVI əsrin sonu – XVII əsrin əvvəllərində yaşamışdır. Hacı Xəlil Əfəndi bu əraziyə sonradan gəlmişdir. Onun nəslindən olan M.İsmayılovun dediklərinə görə, Hacı Xəlil baba Kür qırağından olmuşdur. Maldarlıqla məşğul olduqlarına görə, onlar Ucarın Şilyan k.-nə gəlmişlər. Bu k.-ə gəldikdən sonra Hacı Xəlil babanı bu k.-də su işlərinə baxması üçün ağsaqqal seçiblər. Sonradan Göyçay r-nunun Qızılağac k.-nə gəlmiş və burada məskunlaşmışdır. Hacı Xəlil Əfəndinin yaşadığı ərazilər bu gün ocaq kimi bilinməkdə, bu yerlər ziyil piri, yara piri kimi tanınmaqdadır. Hacı Xəlil babanın nəsli hamısı şeyx, övladlarının hamısı Hacı olmuşdur. Çərəkə k.-ində olan övliya Qədir baba, Məcid baba Hacı Xəlil babanın qız övladlarındandır.
Mənbə: İ.Musayev. “Göyçay rayonundakı dini abidələr və tarixi şəxsiyyətlər”, Bakı, İpəkyolu, 2014, s. 109-110.
oyk., sadə. Azərb. Resp. Göyçay r-nunun Yeniarx i.ə.v.-də kənd. Şirvan düzündədir. Yaşayış məntəqəsini XIX əsrdə Şirvanda yaşayan ağabəyli elatına mənsub və başçısı Hacı olan ailələr saldığına görə belə adlandırılmışdır. Oykonim “ağabəylilərin Hacıya mənsub hissəsi” mənasındadır.
Mənbə: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”, I cild, Bakı,“Şərq-Qərb”, 2007, s. 218.
Hacıağabəyli k. məscidi yeni tikililərdəndir. Məscid 1998 ildə tikilmişdir. Məscidi Molla Bilal Əfəndi öz şəxsi vəsaiti hesabına tikdirib.
(5.4.1973, Göyçay r-nunun Qaraxıdır k. – 13.4.1993, Qazax r-nunun Balacəfərli k.) – Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
K. orta məktəbini bitirəndən sonra 106 saylı Texniki Peşə Məktəbində sürücülük peşəsinə yiyələnir. 1992 ilin iyununda cəbhə bölgəsinə yola düşür. Burada tankçı kimi fəaliyyət göstərir. Bir müddətdən sonra aktiv döyüş əməliyyatlarına qatılan Araz döyüş bölgəsinə gəlişindən bir neçə gün sonra, 1993 ilin aprelində şəhid olub. Doğulduğu k.-də dəfn olunub.
Mənbə: Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti Göyçay rayon şöbəsi.
