1940 ilin əvvəllərində Azərb. səhiyyəsində diqqətəlayiq bir iş başlandı: Göyçayda yaşayış yerlərinin qaydaya salınması və təmizlik uğrunda kütləvi hərəkat əhalinin özfəaliyyəti, sağlamlığın qorunması uğrunda yeni mərhələ oldu. Göyçay tibb işçilərinin bu təşəbbüsü ilə partiya və Sovet orqanlarının rəhbərliyi altında 1940-41 illərdə yaşayış yerlərinin sanitar abadlaşdırılmasında kütləvi iş genişləndi. Azərb. Xalq Səhiyyə Komissarlığı təşəbbüsü bəyənərək bu təcrübənin Azərb. bütün rayonlarına yayılması haqqında 1940 il iyul ayının 27-də 1022 saylı əmr imzaladı. Əmrdə yuxarıda göstərilən tədbirlərlə yanaşı yoluxucu xəstəlikləri aşkar etmək, tapılan xəstəlikləri aradan qaldırmaq və qoruyucu peyvəndlər aparmaq məqsədilə bütün əhalinin başdan-başa kütləvi müayinəsini təşkil etmək tövsiyə olunurdu. Qeyd etmək lazımdır ki, bir il ərzində respublikada Göyçay hərəkatının həyata keçirilməsi nəticəsində çox böyük iş görüldü.

Mənbə: https://www.facebook.com/Goychaytarixi/

– vaxtilə Xəzər dənizində fəaliyyət göstərmiş və Həştərxan Dəniz Donanması İdarəsinə məxsus dəniz nəqliyyatı. 1983 il dekabrın 30-dan 31-nə keçən gecə, Moskva vaxtı ilə saat 3:00-da, 42*15 şm. enendə, 50*36 ş. uz.-ğunda, Dərbənd çökəkliyi r-da, Bekdaşdan Mahaçqalaya keçiddə olarkən 25m/san sürətlə əsən ş.-q. küləyinin və dənizin 7 bal gücündə dalğalanmasının yaratdığı çovğun şəraitində, göyərtəsində natrium sulfat yükü daşıyarkən çevrilərək batıb. 18 nəfər heyət üzvü və iki sərnişin (kapitanın arvadı və onların 9 yaşlı övladı) həlak olub.

Mənbə: https://www.facebook.com/Goychaytarixi/

– qәbir formalarından biri. E.ә. III әsr–eramızın I әsrindә Azәrb.-da, әsasәn, Qәbәlә, İsmayıllı, Göyçay, Ucar r-nları әrazisindә (Göyçay hövzәsindә, habelә Türyançay vә Girdimançay hövzәlәrindә) yayılmışdır. Arxeoloji qazıntılar zamanı qәdim Albaniya (Qafqaz) әrazisindә qәbir tipli gil tәknә formalı saxsı tabutlar aşkar edilmişdir. Gil tabutlar tәknә vә ya vanna formasında olduğundan elmi әdәbiyyatda çox vaxt “gil sarkofaq” da adlanır. G.t.q.-lәrә Mollaisaqlı k. (İsmayıllı r-nu) yaxınlığında daha çox tәsadüf edilmişdir. İrihәcmli G.t.q.-lәr (tәqr. 1,5×0,5×0,3 m) arakәsmәli formada hazırlanmış vә yan divarların dibәyaxın hissәsindә deşik açılmışdı. Ölülәr bükülü vәziyyәtdә (kişilәr sol, qadınlar isә sağ böyrü üstә) dәfn olunmuşdular. Dәfn lәvazimatı (saxsı qablar, bәzәk әşyaları vә s.) әsasәn tabutdan kәnarda qoyulmuşdur. G.t.q.-inә oxşar qәbirlәr Persepol, Suz, Mesopotamiya vә Orta Asiyada da aşkar edilmişdir.

Əd.: http://ensiklopediya.gov.az/az/terms/22721/cild/21

oyk., sadə. Azərb.-da şəhər, eyniadlı inzibati r-nun mərkəzidir. Şirvan düzünün şm.-ında, Göyçayın sağ sahilində yerləşir. Yaşayış məntəqəsi adını ərazidəki eyniadlı çaydan almışdır. Şəhərin yerində keçmişdə Potu kəndinə məxsus bağlar olmuşdur. Aran r-nlarına yol buradan keçdiyinə görə karvansara və mal bazarı vardı. Bazar Potu kəndinin adı ilə Potubazar adlanırdı. Sonralar burada poçt məntəqəsi təşkil olunmuşdu. 1851 ildə Göyçay məntəqəsində 5 ev vardı. Tədricən Şamaxı qəzasından müxtəlif ailələr köçüb burada məskunlaşmışlar. 1872-76 illərdə Göyçay sahilində 15 desyatinlik yerdə planlı surətdə şəhərin inşasına başlanmış, tədricən inkişaf edərək abad və yaraşıqlı şəhərə çevrilmişdir.

Əd.: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”. 1 cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s. 207

Göyçay əhalisinin böyük bir hissəsinin Qaramanlı tayfasından formalaşması bu tayfanın mənşəyi və Göyçay ərazisinə gəlişi haqqında məlumatların araşdırılmasını aktual edir. Hazırda Türkiyənin Qaraman vilayətində axan çayın da adı Göyçaydır. Hətta belə ehtimal da var ki, Qaraman tayfasının nümayəndələri Göyçaya köçərkən özləri ilə Göy çay adını yeni köçdükləri ərazidə axan çaya veriblər. Hazırda qardaş ölkədə Göyçay çayı, Göyçay parkı, Qaraman, Göyçay yer adları, Karaman və Göyçay soyadı daşıyan çoxlu sayda insan var. Göyçay çayı Geyik (Maral) dağlarında olan Söbüçəmən yaylasındakı Əyrigöldən qaynaqlanır. Göldən yer altına sızan sular 3 km məsafədən üzə çıxır, digər bulaqlarla birləşərək dar dərin vadilərdən axır, Suçatı ərazisində Göysu çayının digər qolu olan Göydərə ilə birləşir. Göyçayın hövzəsi 3500 kv.km, uzunluğu 170 km-dir. Göyçay çayı Antalya, Konya, Qaraman və Mersin ərazisindən axan, Mersinin Silifke rayonunda Aralıq dənizinə tökülən Göysu çayının şimal qoludur. Bu çayın cənub qolu isə Göydərə adlanır. Hər iki çay öz mənbəyini Toros dağlarının Geyik (Maral) adlanan hissəsindən götürür. Geyik (Maral) dağları Alanyanın 50 km şimalında Antalya-Gündoğmuş və Konya-Hadim arasındadır. Bu iki qol Qaraman-Ermeneki keçdikdən sonra Mutun cənubunda birləşərək Göysu adını alır və Silifkenin cənubunda Paradəniz adıyla bilinən deltada Aralıq dənizinə tökülür. Göysu və onun qolları olan Göyçay və Göydərə çayları üzərində su anbarları və su elektrik stansiyaları tikilib.

Mənbə: M.Zülfüqarlı. “Göyçay tarixi”. Bakı, 2022, s. 15

Bayraq Muzeyi Göyçayda 2015 ildə yaradılmışdır. 2018 ildən indiki yeni tikilmiş binada fəaliyyət göstərir. Muzeyin ümumi sahəsi 500 kv.m olan binası geniş ekspozisiya və kiçik konfrans zalından ibarətdir.

Ekspozisiya zalında orta əsrlər Azərb. dövlətlərinin və xanlıqlarının, AXC-ti tərəfindən qəbul olunmuş Milli Dövlət Bayrağı və 1920-91 illərdə mövcud olmuş Azərb. Sovet Sosialist Respublikasının bir neçə dəfə dəyişdirilmiş bayraqları nümayiş etdirilir.

hidr., mür. Uz.115 km, hövzəsinin sah.1170 kv. km-dir. Qəbələ, İsmayıllı, Göyçay, Ucar r-nları ərazisində çay. Mənbəyini Baş Qafqaz silsiləsinin c. yamacından (1980 m. yüksəklikdən) alır, Qarasu bataqlığına tökülür. Başlıca qolları sağdan Qalacıq, Vəndam, soldan isə Əyriçaydır. Yuxarı axarında dar dərələrdən axır. Şirvan düzünə çıxdıqdan sonra bir çox qollara ayrılır. Göyçay ş. bu çayın suyu ilə təchiz olunur. Çayın üzərində SES tikilmişdir. Çayın adı yuxarı axınında suyunun göyümtül rəngə çalması ilə əlaqədardır. Suvarmada istifadə olunur. Hövzəsində Aşıqbayramlı və Yekəxana su anbarları yaradılmışdır.

Əd.: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”. 1 cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s. 207;

ASE, VI cild, Bakı, 1982, s.109;

https://gsaz.az/articles/view/108/Azarbaycanin-chaylari

Azərb.-ın ilk orta əsr maddi mədəniyyətinin bir qrupunu sikkə qalıqları təşkil edir. Bu dövrdə Azərb.-da əsasən Sasani sikkələri dövriyyədə olmuşdur. Onların qalıqlarına dəfinə şəklində və tək-tək qazıntılarda və təsadüfi tapıntılarda rast gəlinmişdir. Bu cəhətdən Qəbələ dəfinələri (Dəlləkotu adlı yerdə), Bakı dəfinəsi, Göyçay dəfinəsi və s. xüsusi qeyd edilməlidir. Azərb. ərazisində, demək olar ki, bütün Sasani padşahlarının pullarına təsadüf edilmişdir.

Mənbə: AZƏRBAYCAN TARİXİ. III-XIII əsrin I rübü. 7 cilddə, II cild, Bakı, Elm, 2007, s. 98

Regionun ən böyük orta ixtisas məktəblərindən biri. Keçmiş Azərb. SSR Texniki Bitkilər Nazirliyinin 15 iyul 1946 il tarixli əmri ilə yaradılıb. O zaman Göyçay Kənd Təsərrüfatının Mexanikləşdirilməsi və Elektrikləşdirilməsi Texnikumu kimi fəaliyyətə başlayan bu təhsil ocağına ilk tələbə qəbulu elə həmin il sentyabrın 1-də keçirilib. Texnikumun ilk tələbə kontingenti müxtəlif r-ları təmsil edən 109 tələbədən ibarət olub. Təhsil ocağında ilk buraxılış imtahanları isə 1949 ilin avqustnda keçirilib. Müxtəlif illərdə texnikuma İ.Əhmədov (1946-50), R.Mahmudov (1950-60), L.Mikayılov (1960-63), B.Məmmədov (1963-67), A.Məmmədov (1967-74), N.Məmmədov (1974-75), K.Məmmədov (1975-80), İ.Kərimov (1980-82), Y.Əliyev (1982-92), Ş.Mikayılov (1992-95), N.Məcidov (1995), R.Zahidov (1995-99), A.Əbilov (1999-2002), O.Hacıyev (2002-03), X.Orucov (2003-19) və İ.Abbasov (2019-22) rəhbərlik edib. Hazırda təhsil ocağına Ş.Əliyev rəhbərlik edir. 2002 ildən texnikum Göyçay Dövlət İdarəetmə və Texnologiya Kolleci adlanır. Hazırda burada 16 ixtisas üzrə 1500 nəfərdən çox tələbə təhsil alır. Kollecdə 130 nəfərdən çox müəllim çalışır.

Məlumat V.Abdullayevdən alınıb.

Göyçay r-nunda bir çox xalqların nümayəndələri yaşayırlar. Digər kənd r-ları ilə müqayisədə Göyçay r-nunun etnik tərkibi daha rəngarəndir. Bu, Göyçayın vaxtilə qəza mərkəzi olması ilə bağlıdır. Göyçay ş. qəza mərkəzi kimi böyüyüb inkişaf etdikcə müxtəlif millətlərdən olan insanlar Göyçaya köçərək orada yaşamağa başlamışlar. Çar Rusiyasının müxtəlif bölgələrindən buraya iş adamları, xüsusilə ticarətlə məşğul olan insanlar gələrək yerli sahibkarlarla əlaqə qurmuşlar. Həmin şəxslər vasitəsilə Göyçay qəz.-nın imkanlı adamları Rusiyanın müxtəlif ş.-lərinə öz mallarını çıxarmağa başlamış, eyni zamanda yeni mühit və həyat tərzi ilə yaxından tanış olmaq imkanı əldə etmişlər.