Ümumilikdə Azərb. Resp.-nın düzənlik ərazisində heç bir çay sistemi formalaşmır. O cümlədən Göyçay r-nu ərazisində mövcud çay şəbəkəsi Kür-Araz ovalığından kənarda Böyük Qafqaz dağlarından başlayan çaylardır. R-nun daxili suları Şirvan hidroloji rayonu tərkibinə daxildir. Çaylar qar, yağış və qrunt suları ilə qidalanır. Səth sularının mexaniki və kimyəvi xassəsi lillənmə 100-500 q/kub m., kimyəvi sinfi C/ca (kalsium-korbanatlı sular), minerallaşma 300-500 mq/l təşkil edir.

Azərb. Resp. mərkəzi hissəsində, Kür çökəkliyində dağ tirəsi. Göyçay çayı yaxınlığından başlayaraq, Ağsu çayınadək davam edir. Acınohur ön dağlığından Qarayazı və Külüllü dərələri ilə ayrılır. Uz. 46 km, hünd. 350 m-ə qədərdir. Şm. yamacları meyilli, Şirvan düzünə tərəf yönəlmiş və kəskin parçalanmış c. yamacları isə dikdir. Antropogenin gil, qum, konqlomerat və s. süxurlarından təşkil olunmuşdur. Çöl arid kolluq landşaftı var. Qış otlağı kimi istifadə olunur. Taxıl əkilir.

Mənbə: ASE. 10 cilddə, III cild, Bakı, 1979, s. 63.

oyk., sadə. Göyçay r-nu ərazisində dağ. Bu dağ Şahsoltanlı k.-dən c.-ş.-dədir.

Mənbə: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”. II cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s. 31.

Göyçay r-nunun ərazisi iki geoloji rayona-dağlıq və düzənliyə ayrılır. Dağlıq zonaya Bozdağ Qaraməryam tirəsini (Qaraməryam uvalları), düzənliklərə isə rayonun qalan ərazisini aid etmək olar. R-n ərazisi əsasən Şirvan düzünün şm. kənarını əhatə edir. R-n ərazisinin şm. hissəsini hündürlüyü 650 m olan Bozdağ tutur. Ümumiyyətlə, r-nun relyefi müasir eranın (kaynozoy) III və IV geoloji dövrlərinə aiddir. (Dağlıq sahə III dövrün, düzənlik sahə IV dövrün məhsulu). R-n ərazisinin 20%-i dağlıq, qalanı düzənlikdir. Ərazinin bəzi sahələri müasir çöküntülərlə örtülmüşdür.

Ümumiyyətlə, bütün r-n ərazisinin səthi gil, gillicəli torpaqlardır, bəzi sahələrdə qum kimi çöküntülər 10-15 sm qalınlığında qat yaradır.

or., mür. Azərb.-da düzənlik. Kür-Araz ovalığının Kür çayından sol tərəfdə, Mingəçevir su anbarı ilə Xəzər dənizi arasında yerləşən hissəsidir. Şirvan düzündə Əli Bayramlı, Hacıqabul, Kürdəmir, Göyçay, Ucar, Ağdaş, r-nları yerləşir. Keçmişdə Şirvan adı altında Azərb.-ın bütün şərq hissəsi, yəni Şirvan düzü, Qobustan, Abşeron yarımadası və Şimal-Şərqi Azərb. nəzərdə tutulurdu. Hazırda isə “Şirvan“ anlayışı Şirvan düzü, Ağsu, Şamaxı r-nlarını əhatə edir. Düz Şirvan əyalətinin adı ilə adlanmışdır. Şirvan – tarixi ərazi vahidi kimi Kür çayı ilə Şabran, Xəzər dənizi ilə Qəbələ arasındakı ərazidən ibarətdir. Orta əsr mənbələrində ölkə də adlanmışdır. İlk dəfə VII əsr erməni mənbələrində Albaniyada Sasani mərzbanlarının idarə etdiyi 11 əyalətdən birinin də Şirvan olması göstərilmişdir. Şirvanşahlar dövləti Şirvan ərazisində yaranmışdı. Şirvanşahlar dövlətinə son qoyan (1538) Səfəvilərin yaratdıqları inzibati ərazi vahidlərindən biri də Şirvan bəylərbəyliyi idi. XVIII əsrin ortalarında yaranmış xanlıqlardan biri Şirvan ərazisini əhatə edən Şamaxı xanlığı olmuşdur.

or., sadə. Göyçay r-nu ərazisində dağ.

Mənbə: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”. II cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s. 202.

Şirvan torpaqlarının müxtəlifliyi Göyçay r-nunda da özünü göstərir. Düzənliyin dağətəyi sahəsində açıq-şabalıdı və boz-qonur (Qaraməryəm, Qarayazı, Bığır və s.), çayın gətirmə konuslarında açıq-çəmən, boz-qonur torpaqlardır. Ərazinin bir hissəsində boz-çəməndən ibarət gilli torpaqlar vardır. İqlimi daha quru və isti olan, eləcə də yeraltı suların səthə yaxın olması nəticəsində bir sıra çəmən və torpaqlar şoranlaşmışdır. Səbəblərdən biri odur ki, rayonun cənub hissəsi qədimdə Xəzər dənizinin körfəzi olmuşdur. Torpağın alt qatlarında olan külli miqdarda duz yeraltı sular vasitəsilə üst qatlara çıxır, sonra su buxarlanır, duz isə ağ təbəqə kimi torpağın üzərində qalır. Torpağın şoranlaşmış üst qatı açıq rəngdə, fiziki tərkibi nisbətən boş, quruluşu isə layabənzər olur. R-nun torpaq örtüyünün bir hissəsi boz rəngə çalır. Bu cür ərazilərdə yağış yağan zaman güclü nəmişlik olur və burada tünd çəmən, lil-bataqlıq örtüyü əmələ gəlir. R-n ərazisindəki subasar yerlərdə çoxlu sayda çalalara təsadüf edilir. Ucar və Kürdəmir r-nlarının sərhədlərinə yaxın yerlərdə yerləşən bu çalalar şoran olur. Əsasən, belə torpaqlar r-nun cənubundadır.

Mənbə: Göyçay rayon İcra Hakimiyyəti // http://goychay-ih.gov.az/page/13.html

Azərb.-ın Qəbələ r-nunda çay. Göyçayın sağ qolu. Uz. 36 km, hövzəsinin sah. 195 kv.km. Baş Qafqaz silsiləsinin c. yamacından (2960 m hünd.-dən) başlanır. Qar, yağış və yeraltı sularla qidalanır. Daşqın və sel olur. Suvarmada istifadə edilir.

Mənbə: ASE, 10 cilddə, II cild, Bakı, 1978, s. 464.

Xan – Qafqaz Albaniyasında çay. Strabonun “Coğrafiya” əsərində adı çəkilir. Onun məlumatına görə, Kür çayına tökülən Xanes gəmiçilik üçün yararlı olmuşdur. Bəzi tədqiqatçılar Xanesi indiki Göyçay, digərləri isə Qanıx çayı ilə eyniləşdirirlər.

Mənbə: ASE. 10 cilddə, X cild, Bakı, 1987, s. 48.

hidr., mür. İsmayıllı r-nu ərazisində, Kürdmaşı k. ilə Göyçayın Yekəxana k. arasında, Dəvəbatan çayının yatağında yerləşir. 1963 ildə istifadəyə verilmişdir. Sahəsi – 3,7 kv.m, ümumi həcmi 19 mln. kub m, faydalı həcmi 18,5 mln. kub m-dir. Suyunu kanalla Aşıqbayramlı su anbarından alır. İsmayıllı və Göyçay r-nlarında 1900 ha (1981 il) əkin sahəsinin suvarılmasında istifadə edilir.

Mənbə: “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”. II cild, Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, s. 274;

ASE,10 cilddə, V cild, Bakı, 1981, s. 104.